Tarım Eserleri Üretici Fiyat Endeksi’ndeki yıllık yüzde 163,32 artışa dikkat çeken CHP Genel Başkan Koordinatör Başdanışmanı Erdoğan Toprak, “Sütte yüzde 125’e, mevsimi olmasına karşın narenciye eserlerinde yüzde 361’e, pirinçte yüzde 230’a ulaşan üretici fiyat artışları, temel besine erişimin gitgide zorlaşacağını ve yetersiz beslenme meselesinin ağırlaşacağını işaret ediyor. Süt içmek, peynir yemek lüks oldu” dedi.
CHP Genel Başkan Koordinatör Başdanışmanı ve İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak, haftalık değerlendirme raporunu bugün yayınladı. Toprak’ın değerlendirmeleri özetle şöyle:
“TÜRKİYE’YE KARA PARA SORUŞTURMASI AÇILMASI VEYA FATF’IN KARA LİSTESİNE ALINMA İHTİMALİ CİDDİLEŞTİ”
“Mali Hataları Araştırma Kurulu’nun (MASAK) yayınladığı ‘Suç gelirlerinin aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesi’ tebliğiyle, kamusal nüfuz sahibi kişilerin parasal-finansal eylemlerinin ‘sıkı takibe’ alınması kararlaştırıldı. Türkiye’ye milletlerarası kara para soruşturması açılması yahut FATF’ın kara listesine alınma ihtimali ciddileşti.
Son dönemde ABD Hazinesi ve AB yetkilileri Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Merkez Bankası Başkanı, Ticaret Bakanıyla görüşerek iktidara ‘Kara para ve yasa dışı yararların aklanması, hata gelirleri, kaynağı bilinmeyen para transferleri’ konusunda yaptırım uyarısı yaptı.
MASAK alelacele 17 Kasım’da resmi gazetede yayınladığı ‘Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesi’ bildirisi, iktidarın milletlerarası kara para ikazları karşısında panikle geri adım atmaya mecbur kaldığını gösteriyor.
Tebliğe nazaran ‘Seçilmiş kamusal nüfuz sahibi kişi’ olan Cumhurbaşkanı Erdoğan açısından, başta kendisi ve yakınlarının, aile vakıflarının, idaresinde yer aldığı Türkiye Varlık Fonu’nun finansal işlemleri, yurtiçi ve dışındaki para ve mal varlıklarının tespiti için MASAK’ın bildirim kararlarını uygulamasına ne ölçüde müsaade vereceği ‘siyasi ve ahlaki samimiyet testi’ olacak.
“İKTİDAR, DIŞ GÜÇLERİ SUÇLAYARAK SİYASİ SORUMLULUKTAN KAÇAMAZ”
13 Kasım’da İstiklal Caddesi’ndeki bombalı terör tertibindeki faillerin tamamı Suriyeli. Sığınmacılarla ilgili ihtarları yıllarca ‘ENSARIZ’ diyerek örten iktidarın, ülkeyi önemli bir beka sorunu ile karşı karşıya bıraktığı, hudut güvenliğinin ortadan kalktığı, insan ve silah tacirlerinin ülkenin dört bir yanında olduğu ortaya çıktı.
Sınırlar yol geçen hanına dönmüş. Dileyen gelip aksiyon yapıp gidiyorsa, ABD ya da bir öbür dış gücü suçlamadan evvel, tüm bunları önleyemeyen iktidar siyasi sorumluluğunu, beceriksizliğini kabul etmek zorunda. İktidar, dış güçleri suçlayarak siyasi sorumluluktan kaçamaz.
“TÜRKİYE, ADİL YARGILANMA HAKKININ İHLALİNDE 20 BİN DAVA DOSYASIYLA İLK SIRADA YER ALIYOR”
Hukuk devletinin tahrip edilmesi ve yargı sisteminin siyaset gölgesinde fonksiyonsuz hale getirilmesinin ağır sonuçları, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin yayınladığı aylık dava istatistikleriyle somutlaştı. Türkiye, adil yargılanma hakkının ihlalinde ulaşılan boyutu gözler önüne seren bu yüz kızartıcı tabloyla, 20 bin dava dosyasıyla ilk sırada yer alıyor.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) vazife alacak Türk yargıç kontenjanı için gösterilen adayların tekraren ‘yetersiz ve liyakatsiz’ bulunup reddedilmesi, misyon müddeti dolan Türk yargıcın yerine iki yıl nitelikli bir hukukçu bulamayan, yargıç gönderemeyen iktidarın ülkemize bu türlü bir utanç yaşatması kabul edilemez. AK Parti’li bir vekilin kardeşini AİHM yargıcı yapan iktidar, içeride yargıyı siyasallaştırma hedefini AİHM’ye de taşıdı. AİHM’deki davalarda daima halde Türkiye lehine yalnızca bir oy çıkması bu siyasi yargıç atamasının sonucudur.
“10 SAAT BOYUNCA HABER ALMA ÖZGÜRLÜĞÜ YASALARA VE ANAYASAYA AYKIRI ŞEKİLDE İHLAL EDİLDİ”
İstiklal Caddesi saldırısı akabinde iktidarın bilhassa bilgi edinme, haber alma, gerçeği öğrenme konusunda halkın temel haklarını yok sayan uygulamaları devreye sokması, seçim sürecine dönük planladıkları senaryonun bir provası idi. BTK, RTÜK devreye sokularak yayın yasakları, internet kısıtlamalarıyla yaklaşık 10 saat boyunca haber alma özgürlüğü maddelere ve anayasaya muhalif biçimde ihlal edildi.
Bilgi Teknolojileri Kurumu’nun (BTK) interneti yavaşlatıp, bant daraltma uygulamasına gittiği müddette VPN (Virtual Private Network) kullanımının yüzde 853 artmış olması, halkın bu uygulamaların gerçek maksadını görerek, bilgiye erişim için her türlü imkanı kullanmaya yöneldiğini, haber alma hakkından vazgeçmediğini gösteriyor. İktidar; hangi senaryoyu hazırlarsa hazırlasın, hangi karanlık planları yaparsa yapsın, halkın iradesine pürüz koyamayacak ve halkın gücüne boyun eğmek zorunda kalacaktır.
“KONUT FİYATI ARTIŞLARINDA TÜRKİYE, DÜNYA BİRİNCİSİ OLDU”
Ekim ayında konut satışları yüzde 25 düştü. Gerek yurtiçi gerekse global seviyede konut fiyatı artışlarında Türkiye, dünya birincisi oldu. Kiraların bilhassa büyük kentlerde ortalama 7-10 bin TL ve üzerine çıkması, milyonlarca kişi için mesken sahibi olmayı ya da kiralık konutta oturmayı olanaksız hale getirdi.
Konut ve kiradaki artışlar milyonlarca kişi için mesken sahibi olmayı olanaksız kılarken, konut kiralamayı imkansıza dönüştürüyor. İktidar, 20 yılın sonunda ülkeyi ağır bir barınma problemiyle karşı karşıya bıraktı. Artık aylarca sürecek kura çekimleriyle algı yaratma, milyonlarca müracaat sahibini üç yıl sonra teslim edileceği vaat edilen 250 bin konutla TOKİ üzerinden oyalama peşine düştü.
“BÜTÇE, EKİM 2022’DE AYLIK OLARAK YILIN EN YÜKSEK AÇIĞINI VERDİ”
Ek bütçeye karşın ekimde aylık 83 milyar 254 milyon lira bütçe açığı verilirken, ocak-ekim devri açık toplamı 129 milyar TL’ye ulaştı. Ekimde gerçekleşen aylık bütçe açığı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 378 arttı. Bütçe, Ekim 2022’de aylık olarak yılın en yüksek açığını verdi.
Kasım ve aralıkta aylık bütçe açığının 150-160 milyar TL seviyesine yükseldiğini, yılın son iki ayında 300 milyarı aşan bütçe açığı verildiğini görmek hiç de şaşırtan olmayacak. İktidar ve ekonomi idaresi, bütçe istikrarlarını sağlamak, gelirleri toplamak konusunda acizlik içinde. TBMM’de görüşmeleri devam eden 2023 bütçesinin de birebir anlayışla hazırlandığını, borçlanarak seçime dönük keyfi harcamalara imkan yaratmak dışında bir emelinin olmadığını, üzülerek söz etmek zorundayım.
“SANAYİDE BELİRGİNLEŞMEYE BAŞLAYAN DURGUNLUK ÜRETİMDEKİ DÜŞÜŞLE İYİCE SOMUTLAŞTI”
Sanayi üretimi yılın en makûs düzeyine geriledi. Endüstride giderek belirginleşmeye başlayan sakinlik ve yavaşlama üretimdeki düşüşle düzgünce somutlaştı. Eylül ayında yıllık yüzde 3,6 seviyesindeki üretim artışı beklentisi yüzde 0,4 ile beklentilerin çok altında kalırken, aylık bazda sanayi üretimi yüzde 1,6 geriledi.
İktidarın iktisat modeli, para-faiz siyasetleriyle üretimi sürdürmek ve yatırım için finansmana, krediye erişimi güzelce güçleşen sanayi dalı de tıpkı tarımda üreticinin üretimden uzaklaşması üzere, sanayi üretimini azaltmaya mecbur kaldı. Bu gidişat, yatırım, üretim, istihdam ve büyüme açısından ülke iktisadının kuvvetli bir sürece girdiğini gösteriyor.
“SÜT İÇMEK, PEYNİR YEMEK LÜKS OLDU”
Ekimde Tarım Eserleri Üretici Fiyat Endeksi, yıllık yüzde 163,32’ye yükseldi. Sütte yüzde 125’e, mevsimi olmasına karşın narenciye eserlerinde yüzde 361’e, pirinçte yüzde 230’a ulaşan üretici fiyat artışları, temel besine erişimin gitgide zorlaşacağını ve yetersiz beslenme probleminin ağırlaşacağını işaret ediyor. Süt içmek, peynir yemek lüks oldu.
Üretici, girdi maliyetleri ve üretim süreçlerindeki fiyat artışlarıyla baş edemediği için eser fiyatını artırmak zorunda kalırken, 2023 bütçesinde faize ayrılan 560 milyarlık ödeneğe karşılık ziraî üretim takviyelerine ayrılan ödenek bunun onda birinden az ve yalnızca 54 milyar TL. İktidar aymazlık ve umursamazlıkla, komik takviye ödenekleriyle üreticiyi üretimden vazgeçmeye, milyonlarca gencimizi ve çocuklarımızı açlığa mahkum ediyor.
“PUTİN’İN HERSON’DAN ÇEKİLME KARARI, RUSYA LİDERİNİ ASKERİ VE SİYASİ AÇIDAN ZORA SOKTU”
Putin’in 5 Ekim’de ilhak kararnamesini imzalayarak Herson’dan çekilme kararı, Rusya liderini askeri ve siyasi açıdan zora soktu. Ukrayna ordusuna terk edilen Herson, Rusya açısından Kırım’ın güvenliğini sağlayan stratejik bir bölgeydi. Ukrayna Devlet Lideri, yeni amaçlarının Kırım dahil tüm topraklarını geri almak olduğunu açıkladı.
Herson’dan çekilmenin yeni bir saldırıya hazırlık için cepheyi tahkim amaçlı taktik bir hamle olması ihtimali, ağırlaşan kış koşullarında gerçekçi görünmüyor. Rusya, Ukrayna’nın güç altyapısını amaç alarak başşehir Kiev ve birçok yerleşimi elektriksiz bıraktı. Zelenskiy, 10 milyon kişinin karanlıkta kaldığını açıkladı. Rusya iktisadı, son bilgilerle eksi yüzde 4 küçüldü, resesyona girdi. Savaşı sürdürme maliyetinin iki taraf için de ağırlaştığı bu evrede bir müzakere sürecinin başlaması ve ateşkes sağlanması kanımca şaşırtan olmayacaktır.”
